Đây là một bài TED Talk từ Hamish McKenzie – đồng sáng lập Substack – với nội dung không phải về “tương lai truyền thông” theo kiểu AI huỷ diệt, mà là một lời kêu gọi quay về giá trị con người thật, kết nối thật. Đầy cảm xúc, hơi lãng mạn, nhưng có lý.

Nội dung chính của video là:

1. Truyền thông đang trong cơn đại loạn:

Chúng ta sống trong thời kỳ hỗn loạn truyền thông tệ nhất kể từ thời phát minh máy in.

Các nền tảng như Facebook, YouTube, TikTok khiến thông tin tràn lan, gây phân cực chính trị, làm con người chú trọng câu view hơn là sự thật.

2. Từ “đền thờ thông tin” đến “vườn tự do”:

• Trước kia: Truyền thông là dạng “đền thờ” – trung tâm, có kiểm duyệt, chậm mà chắc (báo giấy, đài phát thanh, TV).
• Giờ đây: Mọi người đều có tiếng nói, nhưng quyền lực vẫn thuộc về thuật toán và công ty lớn.
• Hamish đề xuất một mô hình mới gọi là “The Garden” (Khu vườn) – hệ sinh thái nơi người sáng tạo độc lập có thể sống bằng mối quan hệ trực tiếp với người theo dõi (như qua Substack, Patreon, Twitch…).

3. Quyền lực kinh tế là then chốt:

• Quyền lực thực sự không nằm ở việc có tiếng nói, mà là có thể sống được bằng tiếng nói đó.
• Khi người sáng tạo kiếm tiền trực tiếp từ độc giả, họ không cần phải làm vừa lòng thuật toán hay nhà quảng cáo → nội dung chân thực, sâu sắc hơn.

4. Ví dụ cụ thể:

• Krystal và Saagar tách khỏi hãng tin để tự làm show chính trị độc lập.
• Caroline Chambers tự xuất bản sách nấu ăn từ fan của Substack.
• Matt Yglesias bỏ Vox để viết bản tin cá nhân, giờ kiếm hơn 1 triệu USD/năm.

5. Kết luận:

“The Garden” không chỉ là về truyền thông tốt hơn, mà là về một nền văn hóa tốt hơn – bền vững, sâu sắc, và nhân bản hơn.

Mỗi lượt đăng ký, mỗi phút bạn xem, là một “lá phiếu” định hình tương lai truyền thông và văn hóa.