Ngày trước, mỗi lần nghe tới AI, trong đầu cứ như rối tơ vò. Nào là workflow, nào là agent… nghe thì “kêu” lắm, mà hiểu thì lại cứ lơ mơ. Sếp tôi hay nói, “Muốn làm chủ cái gì, phải hiểu rõ ngọn ngành nó đã.” Thế là tôi bắt đầu đi tìm câu trả lời cho câu hỏi: Rốt cuộc, Agent khác Workflow ở chỗ nào?

Cái workflow ấy mà, cứ hình dung nó như một công thức nấu ăn vậy. Có món này, thì làm bước 1, rồi bước 2, rồi bước 3. Cứ thế mà tới đích. AI cũng có thể là một “gia vị” thêm vào giữa chừng, ví dụ như nhờ nó soạn email, nhưng nó soạn xong là hết, chứ không tự quyết định xem nên gửi cho ai hay làm gì tiếp theo. Các bước đều được định sẵn, cứ thế mà chạy thôi.

Thế mà, khi nói đến “agent” thì lại khác hẳn. Agent, nó như một người bạn vậy đó, biết lắng nghe mục tiêu của bạn, rồi tự mình “nghĩ” xem phải dùng “công cụ” nào, đi con đường nào để đạt được. Chẳng hạn, bạn bảo nó “viết email cho anh A về tin tức mới nhất của Google AI”, nó sẽ tự động tìm kiếm, tự chọn bài blog phù hợp, tự viết, rồi tự gửi luôn. Nó “biết nghĩ”, “biết ra quyết định” cho chính luồng công việc của mình. Cái này mới chính là điểm mấu chốt.

Để hiểu rõ hơn, tôi đã tự tay “xắn tay áo” xây dựng thử cả hai. Một cái “dàn ý blog” đơn giản, từ chủ đề đến bài viết hoàn chỉnh – đó là workflow. Rồi cái phức tạp hơn là một “người bạn” agent, được trang bị đủ “đồ nghề” như Google Search, kho kiến thức cập nhật hàng ngày, và cả cái dàn ý kia nữa. Nó rất là “nghệ”, mình chỉ cần đưa yêu cầu chung chung, nó sẽ tự lo từ A đến Z.

Nghe thì có phần “vi diệu” quá, nhưng thật lòng mà nói, những agent thực sự hữu ích cho người dùng phổ thông bây giờ vẫn còn nằm ở một danh sách khá ngắn. Chủ yếu là các “trợ lý viết code” hoặc các “công cụ nghiên cứu sâu” như Perplexity. Còn lại, đa phần cái chúng ta cần vẫn là những workflow ổn định, hiệu quả.

Vấn đề là, đừng vội vàng. Hãy bắt đầu từ những điều cơ bản nhất: hiểu rõ cách ra lệnh (prompt) cho AI. Khi đã “nhai kỹ” được phần đó, hãy “đi qua” các workflow có cấu trúc. Từng bước một, rồi mới tính đến việc làm chủ những agent “biết nghĩ” kia.

Như vậy, chúng ta sẽ không bị ngợp, và thực sự làm chủ được công nghệ, chứ không phải để công nghệ làm chủ mình. Họ ở lại, và đi qua, cùng với công nghệ. Từng bước một, rồi mình sẽ hiểu, rồi mình sẽ làm được thôi.