Tôi vốn dĩ chẳng phải người am hiểu sâu sắc về công nghệ đâu. Mấy cái thuật ngữ hay sự kiện lớn như Google I/O thường làm tôi thấy hơi bối rối một chút. Nhưng không hiểu sao, dạo này, những câu chuyện về AI lại cứ len lỏi vào tâm trí. Hôm nay, tôi tình cờ nghe được một đoạn chia sẻ về Google I/O diễn ra vào ngày 20 tháng 5 vừa rồi, và bỗng nhiên, nhiều điều cứ dần hiện ra rõ nét hơn trong đầu mình. Có lẽ, đây không chỉ là những tin tức công nghệ đơn thuần, mà còn là một câu chuyện lớn hơn về cách thế giới đang thay đổi, từng chút một.

Người chia sẻ ấy nói rằng, vượt lên trên những hào nhoáng ban đầu của Google I/O, có những dịch chuyển chiến lược thực sự quan trọng. Ông ấy cho rằng, Gemini rồi sẽ trở thành một giao diện rất đỗi quen thuộc, len lỏi vào mọi ngóc ngách trong hệ sinh thái của Google. Rồi còn có một cấp độ AI trả phí với giá khá cao sẽ xuất hiện, cùng với sự tích hợp sâu rộng các sản phẩm của Google. Và một điều nữa, tưởng chừng nhỏ bé thôi, nhưng lại rất ý nghĩa, đó là Google đang từng bước đẩy mạnh phát triển các tác nhân AI thực sự thông minh cùng với sự đổi mới về thiết bị. Tất cả những điều này diễn ra trong bối cảnh Google đang nỗ lực tìm cách giữ vững vị thế của mình trên sân chơi AI đầy cạnh tranh bằng cách tập trung vào việc phân phối sản phẩm.

Không hiểu sao, tôi cứ có cảm giác rằng Gemini đang dần trở thành “khuôn mặt” mới của Google. Người ta bảo rằng, Google đang biến Gemini thành cách thức chính để tìm kiếm và tương tác. Tôi nghe nói, “chế độ AI” cho tìm kiếm đã được triển khai cho tất cả người dùng ở Mỹ ngay trong tuần này rồi. Điều đó có nghĩa là, một giao diện trò chuyện được hỗ trợ bởi Gemini sẽ xuất hiện bên cạnh kết quả tìm kiếm cổ điển. Họ còn có kế hoạch cho những tính năng sâu hơn nữa, như tìm kiếm chuyên sâu, tạo biểu đồ, hay thậm chí là “mua sắm ngay trong chế độ AI”. Vấn đề là, Google đang làm điều này để bảo vệ doanh thu quảng cáo tìm kiếm của mình khỏi những đối thủ như Perplexity và ChatGPT. Có người nói, Apple đã quan sát thấy lượng tìm kiếm của Google giảm vào tháng Tư, nên đây hẳn là một động thái rất cần thiết. Tức là, họ đang cố gắng “bảo vệ không gian quảng cáo” của mình đấy.

Rồi tôi lại đọc được một thông tin khác, nghe có vẻ hơi lạ lẫm một chút. Một cấp độ truy cập AI cao cấp mới, có tên là “AI Ultra”, đang dần hiện rõ, với mức giá dự kiến từ 100 đến 250 đô la mỗi tháng. Google định vị “AI Ultra” ở phân khúc cao hơn của khung giá này. Gói này sẽ bao gồm những mẫu Gemini cao cấp nhất, quyền truy cập sớm vào các tính năng, tích hợp Gemini vào Chrome và Project Mariner (với khả năng tự động hóa tác nhân), cùng với giới hạn sử dụng cao hơn trên các ứng dụng Workspace. Có lẽ, đây là một dấu hiệu cho thấy một mô hình kiếm tiền mới đang được hình thành cho AI cao cấp, khác hẳn với cách chúng ta vẫn thường thấy. Người ta nói, có thể một số người dùng sẽ đăng ký nhiều dịch vụ như vậy, kiểu như ChatGPT và Google AI Ultra, và chi phí có khi còn vượt cả hóa đơn truyền hình cáp. Ừ thì, đây có lẽ là sự khởi đầu của một “cuộc chiến thuê bao AI cao cấp”.

Nhìn vào những gì Google đang làm, tôi lại thấy một điều nữa: Gemini đang lan tỏa khắp nơi. Nó được tích hợp vào Chrome, vào Gmail (dù người chia sẻ kia nói rằng anh ấy “sẽ tin điều đó khi nhìn thấy”, tôi cũng thấy hoài nghi một chút), rồi vào Google Meet với khả năng dịch lời nói và tìm kiếm trực tiếp. Khả năng đa phương thức của nó cũng được mở rộng. Mục tiêu của Google là “tràn ngập không gian với Gemini ở mọi nơi”, làm cho AI trở nên tự nhiên như hơi thở vậy. Nhưng tôi lại có một nỗi băn khoăn nho nhỏ. Người chia sẻ ấy lo rằng Google thiếu một “người đứng đầu sản phẩm” mạnh mẽ, và dù Gemini là một mô hình rất xuất sắc, nó lại không có “sức mạnh thương hiệu cố định” như ChatGPT. Việc tích hợp rộng rãi thế này, không có sự khác biệt rõ ràng, có thể khiến người dùng hoang mang, kiểu như “tôi sẽ dùng Gemini nào ở đâu đây?”.

Rồi tôi nghe nói về một tính năng mới rất đáng chú ý: “Chế độ tư duy sâu” (Deep Think Mode). Nó được thêm vào để hỗ trợ suy luận đa bước, các phép toán phức tạp, và cả việc giải thích mã. Có vẻ như các đối thủ cũng đang đi theo hướng này, kiểu như “tư duy mở rộng” của Claude 3.7. Giao diện người dùng cũng đang dần hội tụ về các tùy chọn cho “chế độ nỗ lực cao” hay “tư duy kỹ hơn”, tức là người dùng có thể điều chỉnh cường độ xử lý của AI. Gemini 2.5 Pro đặc biệt được nhắc đến là đang tiến theo hướng này. Tôi cứ nghĩ, chắc là cũng giống như mình khi cần giải quyết một vấn đề khó, mình sẽ phải “nghĩ thật sâu” vậy.

Có một điều khiến tôi khá bất ngờ, đó là nguyên mẫu kính thông minh của Project Aura. Người chia sẻ nói rằng điều này “hẳn sẽ khiến Tim Cook và Mark Zuckerberg lo lắng”. Tôi thấy nó có khả năng dịch trực tiếp, và được tích hợp sâu vào hệ sinh thái Android. Điều thú vị là thiết kế của nó có sự hợp tác với “Warby Parker”, nghe có vẻ sẽ rất thời trang và dễ tiếp cận số đông. Dù vẫn chỉ là một nguyên mẫu, nhưng người ta xem nó là một “người chơi thực sự trong lĩnh vực này”. Vấn đề là, từ sân khấu trình diễn đến khi nó thực sự đến tay công chúng để xem “câu chuyện thực tế mở rộng” sẽ diễn ra thế nào, đó lại là cả một chặng đường.

Tôi thấy người ta nói Google đang vượt qua những “mánh lới” thông thường với truyền thông tạo sinh. Họ giới thiệu một ứng dụng mới tên là “Flow”, một ứng dụng làm phim kết hợp Veo (tạo video) và Imageen (tạo ảnh) của Google. Có những cải tiến như kết xuất văn bản nâng cao, xuất nhiều tỷ lệ khung hình, và kiểm soát máy ảnh tốt hơn cho Veo. Mục tiêu là cung cấp một “bộ công cụ sáng tạo bán chuyên nghiệp” như một lựa chọn thay thế cho các đối thủ như Sora và Runway, để “giữ chân người sáng tạo ở lại” trong hệ sinh thái Google, và thậm chí là hỗ trợ tạo quảng cáo nội bộ. Nghe thì có vẻ rất tiềm năng, có lẽ sẽ giúp ích rất nhiều cho những người làm nội dung như tôi.

Rồi lại đến câu chuyện về những “tác nhân” AI thực sự. Project Astra, một nguyên mẫu tác nhân, giờ đây có thể quyết định “khi nào nên nói hoặc hành động dựa trên đầu vào camera thời gian thực”. Nghe thật tuyệt vời, một bước tiến lớn trong khả năng tự chủ ra quyết định. Còn Project Mariner, có trong gói AI Ultra, có thể “thực hiện tới 10 tác vụ nối tiếp nhau cùng một lúc”. Hiện tại, cả hai vẫn là những thứ “đang được kiểm soát” (chưa phổ biến rộng rãi). Nhưng rõ ràng, Google đang “hoàn toàn theo đuổi tầm nhìn tác nhân chủ động này”, cùng với tất cả các đối thủ khác trên thị trường. Có lẽ, tương lai mà AI có thể tự mình làm nhiều việc, không còn xa nữa đâu.

Đi qua từng điểm một, tôi nhận ra rằng tất cả những điều này đều nằm trong bối cảnh “cuộc chiến AI” đang diễn ra rất dữ dội. Các ông lớn như Google, OpenAI, Microsoft, Anthropic, và có lẽ cả Apple, Meta, đều đang cố gắng giành lấy vị trí dẫn đầu. Người chia sẻ kia còn ví nó như “cuộc chiến streaming” hồi cuối thập niên 2010 (Netflix, Disney+, Prime Video) để mình dễ hình dung về sự cạnh tranh cho các gói thuê bao AI cao cấp. Vấn đề là Google đang cố gắng bảo vệ mảng kinh doanh quảng cáo tìm kiếm cốt lõi của mình, tìm cách kiếm tiền mới từ AI cao cấp, nhúng AI sâu vào các sản phẩm hiện có, đẩy mạnh phát triển công nghệ, và nhìn xa hơn là cuộc chiến về thiết bị tiêu dùng mới.

Nói thật, tôi cũng có những suy nghĩ riêng về mấy điều này. Khi nghe về tính năng trả lời thông minh trong Gmail, tôi cũng như người chia sẻ kia, có chút hoài nghi, “liệu có thực sự hữu ích không nhỉ?”. Rồi tôi còn tự hỏi, Google có đang nhìn nhận sai về “điểm nghẽn” của mình không? Họ có vẻ nghĩ rằng phân phối là vấn đề chính, và họ đang “tấn công” rất mạnh vào việc đưa Gemini đến mọi nơi. Nhưng liệu đó có phải là “điểm nghẽn cứng đầu” mà họ cần giải quyết không? Cá nhân tôi, đôi khi cũng thấy băn khoăn.

Cũng có một rủi ro nữa, mà tôi cũng đồng tình với người chia sẻ: việc “tràn ngập không gian” với Gemini ở khắp mọi nơi, mà lại không có một “người điều phối sản phẩm” rõ ràng hay một “sức mạnh thương hiệu” mạnh mẽ như ChatGPT, có thể dẫn đến sự phân mảnh, khiến người dùng bối rối không biết “nên dùng Gemini nào ở đâu”.

Vấn đề về việc người dùng có chịu trả tiền cho AI Ultra hay không cũng là một câu hỏi lớn. Người ta ví Google chậm chân trong “cuộc chiến AI” này giống như Disney+ đến muộn trong “cuộc chiến streaming”. Liệu người dùng đã quen với ChatGPT Pro rồi có sẵn lòng từ bỏ nó để dùng AI Ultra, hay AI Ultra có đủ giá trị gia tăng để họ chịu chi thêm một khoản phí hàng tháng không? Câu hỏi lớn nhất vẫn là “liệu nó có đủ đáng giá để thêm vào, không phải cho tất cả mọi người”. Tôi cứ nghĩ, mỗi người sẽ có một quyết định khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và cảm nhận của họ về giá trị.

Đó là những gì tôi tổng hợp được từ buổi nói chuyện về Google I/O. Nhìn thì có vẻ là những thông tin khô khan về công nghệ, nhưng qua lăng kính của một người chỉ đơn thuần là người dùng như tôi, nó lại hiện lên như một bức tranh lớn hơn về sự thay đổi, về những điều mới mẻ mà AI đang mang đến cho cuộc sống của chúng ta. Tôi tin rằng, từng bước một, công nghệ đang dần hòa vào cuộc sống, và chúng ta cũng đang học cách thích nghi với nó, để rồi nhận ra những điều thú vị và hữu ích theo cách riêng của mình. Thế thôi.