Mấy hôm nay, không hiểu sao tôi cứ thấy lòng mình cứ mơ hồ, như thể có điều gì đó đang rất khẽ khàng dịch chuyển xung quanh. Rồi tình cờ, tôi nghe được một cuộc trò chuyện… của một người mà ai cũng biết, về những điều mà có lẽ, chúng ta chưa kịp hình dung hết.

Anh ấy, người ta hay gọi là Sundar Pichai, có nói rằng Trí tuệ nhân tạo (AI) bây giờ, nó không chỉ là một thứ gì đó mới mẻ thoáng qua đâu. Mà nó sâu lắm, sâu hơn cả cái hồi Internet mới xuất hiện, hay cả khi chiếc điện thoại di động đầu tiên được cầm trên tay. Như một dòng sông ngầm chảy xiết, nó đang lặng lẽ thay đổi cách mình trò chuyện với máy móc, hay thậm chí là cách mình… tự nghĩ ra những điều mới mẻ, những thứ mà hồi xưa mình cứ ngỡ là chỉ có trong truyện cổ tích thôi.

* * *

Cái gọi là ‘dịch chuyển nền tảng’ ấy, nó không còn là lý thuyết suông nữa rồi. Nó đang ở đây, len lỏi vào từng ngóc ngách nhỏ bé nhất của đời sống số, và quan trọng hơn, nó cứ tự mình học hỏi, tự mình lớn lên, như một đứa trẻ con cứ thế mà khôn lớn từng ngày vậy.

Người ta bảo, sở dĩ bây giờ họ (Google) tự tin đến thế, là vì những giấc mơ nghiên cứu ngày xưa, giờ cứ lần lượt thành hình, sờ được, thấy được. Kiểu như Gemini mình hay dùng, hay mấy cái ứng dụng như NotebookLM, nó cứ từ từ hiện ra, như kiểu mình gieo một hạt mầm, rồi tự nhiên thấy nó nảy mầm tươi tốt vậy đó.

Rồi mình sẽ thấy, cái việc tạo ra một thứ gì đó, nó không còn quá khó khăn nữa. Cứ như cái hồi có Internet, ai cũng có thể viết blog, hay có điện thoại, ai cũng có thể quay video vậy. Bây giờ, có lẽ, mình chỉ cần một ‘cảm hứng’ thôi, một cái ‘vibe’ rất riêng của mình, là máy móc cũng tự hiểu, tự giúp mình hiện thực hóa ý tưởng ấy rồi. Nghe mà thấy vừa lạ lẫm, vừa mênh mang phết.

Có người hỏi, đầu tư nhiều tiền dã man thế thì bao giờ mới có lời? Anh ấy cười, bảo rằng cái này nó không phải là chuyện một sớm một chiều. Nó giống như mình trồng một cái cây cổ thụ vậy, nó cứ từ từ lớn lên, rồi cho quả ngọt khắp mọi nơi, từ cái tìm kiếm mình dùng mỗi ngày, đến cả mấy chiếc xe tự lái trên đường. Rồi có khi, nó còn đẻ ra cả những ‘cái nghề’ mới mà bây giờ mình chưa kịp hình dung nữa.

Mấy cái kính thực tế tăng cường, nghe thì xa vời, nhưng người ta bảo, có lẽ nó sẽ là cách mà mình giao tiếp với thế giới kỹ thuật số trong tương lai. Tự nhiên, mọi thứ cứ hòa vào nhau, mượt mà, như kiểu mình đang sống trong một giấc mơ vậy. Chắc là năm sau, nhiều người sẽ được thử lắm đây, dù có lẽ, vẫn chưa ‘phổ biến’ được như chiếc iPhone đâu, nhưng mà cứ từ từ đã…

Về chuyện Internet và mấy trang báo, trang tin tức ấy mà, có người thì bảo nó đang lớn lên, nhưng cũng có người lại thấy buồn, thấy bức bối phết. Họ sợ rằng, những gì máy móc tổng hợp được, nó lấy đi mất phần công sức của họ. Nhưng người ta lại nói, không, thật ra là đang giúp lan tỏa thông tin đi xa hơn, rộng hơn, chỉ là cách mình đọc, mình tìm hiểu, nó đang hơi khác đi một tẹo thôi.

Rồi người ta còn hình dung về một cái ‘web’ rất khác, nơi mà mọi thứ không còn là những trang web mình lướt nữa, mà như những kho dữ liệu khổng lồ, để mấy ‘cô trợ lý AI’ kia tự tìm, tự làm việc với nhau. Nghe thì có vẻ hơi… viễn tưởng, nhưng nghĩ đi nghĩ lại, thì đúng là, mình cứ muốn mọi thứ dễ dàng hơn mà, phải không?

Còn về những chuyện to tát hơn, kiểu mấy vụ kiện tụng hay mấy áp lực từ chính phủ, thì người ta cứ lặng lẽ làm thôi. Bảo rằng, mấy cái thuật toán tìm kiếm ấy, nó không phải là do một cá nhân nào đấy muốn là đổi được đâu. Nó là cả một hệ thống lớn, cứ từ từ điều chỉnh theo những góp ý chung. Và quan trọng nhất là, phải làm sao để những thông tin mình nhận được, nó phải thật đúng, thật tin cậy. Chuyện này, khó phết đấy chứ, nhưng cứ phải cố gắng mãi thôi.

Và cái ‘chặng đường tiếp theo’ của AI, người ta nói, nó sẽ là khi những con robot không chỉ làm việc trong nhà máy nữa, mà cứ tự do đi lại, tự do làm những điều bất ngờ trong thế giới vật lý của mình. Lúc đó, có lẽ, mình sẽ lại được chứng kiến một ‘khoảnh khắc diệu kỳ’ mới, như kiểu cái hồi mình lần đầu tiên nhìn thấy ánh sáng điện vậy đó. Không hiểu sao, cứ nghĩ đến là thấy vừa mong chờ, vừa hơi… bâng khuâng.