Câu chuyện chia tay giữa hai gã khổng lồ AI: Microsoft & OpenAI

Ngày xưa – tức là mới 5 năm trước – Microsoft và OpenAI từng là một cặp đôi trong mơ của làng công nghệ. Một bên có tiền, có hạ tầng. Một bên có chất xám, có đột phá. Họ đến với nhau vì cùng một giấc mơ: đưa AI đến gần với nhân loại – an toàn, mạnh mẽ và có đạo đức.

Nhưng rồi, như bất kỳ mối tình nào giữa hai người có… định hướng khác nhau, rạn nứt bắt đầu xuất hiện.

Chương 1: Ngày đầu quen nhau – Em cần tiền, anh có tiền

Năm 2019, Microsoft “rút hầu bao” đầu tư 1 tỷ USD cho OpenAI – một startup AI đang cháy khét vì hoài bão nhưng thiếu vốn. Họ hứa hẹn cùng xây dựng mô hình mạnh nhất, an toàn nhất, tốt nhất cho nhân loại.

OpenAI đưa ra thuật toán, mô hình, tài năng. Microsoft đưa hạ tầng Azure, vốn đầu tư và… niềm tin.

Họ làm ra GPT-3, rồi ChatGPT. Microsoft tích hợp ngay vào hệ sinh thái của mình – từ Office đến Bing, từ Azure đến Windows. Tình yêu này làm cả làng tech ngỡ ngàng.

Chương 2: Rạn nứt đầu tiên – Em muốn tự do, anh muốn kiểm soát

Rồi thời gian trôi, OpenAI lớn nhanh, nổi tiếng. Và cũng như bao thiếu niên đến tuổi trưởng thành, họ bắt đầu không muốn bị “cha mẹ” kiểm soát nữa.

OpenAI bắt đầu hợp tác với Oracle, và theo nhiều tin đồn là cả Google – để thoát khỏi phụ thuộc vào Azure.
Họ mở rộng sang quốc phòng, sang doanh nghiệp lớn, và chuẩn bị chuyển sang mô hình vì lợi nhuận – một cú lật mình khiến Microsoft… hơi chột dạ.

Vì nếu OpenAI chuyển sang for-profit mạnh mẽ, phần cổ phần của Microsoft sẽ bị pha loãng, tức là… mất quyền lực.

Chương 3: Microsoft – kẻ tình nghi của kế hoạch B

Không để bị “đá” một cách thụ động, Microsoft âm thầm phát triển mô hình riêng. Gần đây họ tổ chức hội nghị developer, mời cả Elon Musk lên sân khấu, như để nói:

“Tôi không cần chỉ một người yêu – tôi có thể mở lòng với những model khác.”

Họ đang tìm cách thoát dần khỏi thế phụ thuộc vào OpenAI, nhất là khi chi phí đổ vào đã vượt 14 tỷ USD, mà lợi nhuận thì… chưa chắc chắn.

Chương 4: Và rồi… Sam bắt đầu nói nhiều về AGI

Một chi tiết thú vị: trong thỏa thuận đầu tiên, nếu OpenAI tuyên bố đạt được AGI (trí tuệ nhân tạo tổng quát), thì hợp đồng với Microsoft kết thúc.

Và năm nay, Sam Altman – CEO OpenAI – liên tục nói: “Chúng tôi rất gần AGI rồi.”

Hmm… Tình cờ? Hay chiêu bài đàm phán?

Khi bạn muốn thoát khỏi một ràng buộc, mà trong hợp đồng có cánh cửa mang tên “AGI”, bạn sẽ làm gì?

Nói rằng mình sắp bước qua cánh cửa đó.

Chương 5: Niềm tin lung lay – còn bao xa nữa mới tới AGI?

Dù Sam nói vậy, nhiều nhà nghiên cứu vẫn cho rằng AGI còn xa vời:

Một nghiên cứu của Apple chỉ ra mô hình AI hiện tại vẫn còn rất yếu về tư duy logic.
Các phòng lab của Anthropic, Trung Quốc đều đưa ra báo cáo “dội nước lạnh” vào hype AGI.

Vậy có phải Sam đang… “diễn”? Có thể.

Nhưng dù thật hay không, việc tuyên bố về AGI lúc này là một nước cờ quyền lực.

Chương 6: Một cuộc ly thân kiểu Silicon Valley

Không ai nói ra, nhưng Microsoft và OpenAI đang tách nhau ra từng bước nhỏ:

OpenAI muốn quyền kiểm soát cao hơn, vốn lớn hơn, đối tác đa dạng hơn.
Microsoft thì không muốn tiếp tục đổ tiền vào một mối quan hệ mà họ không còn giữ thế chủ động.

Và trong lúc đó, SoftBank, Oracle, Google đều chầu chực bên lề – như những người sẵn sàng làm “người yêu mới” cho bên nào muốn rời đi.

Kết: Đây có thể là dấu hiệu của một điều lớn hơn

Chuyện Microsoft và OpenAI không chỉ là một cuộc chia tay – mà là biểu hiện rõ nhất của một giai đoạn chuyển giao trong ngành AI.

Các công ty AI đang tìm cách tự chủ, thoát khỏi cái bóng của Big Tech.
Big Tech thì trở lại chiến thuật phòng thủ, phát triển model riêng, kiểm soát chặt hơn.
Cuộc chơi từ “cộng tác” dần chuyển sang liên minh, cạnh tranh, chia phe.

Và giữa tất cả những điều đó, một câu hỏi vẫn treo lơ lửng:

“AGI – đã gần thật chưa, hay chỉ là một chiêu bài trên bàn cờ quyền lực?”